تک اندام : بچهها را کلاس ژیمناستیک نبرید، میگویند قدشان کوتاه میماند.» این جملهای است که این سالهای اخیر در خانوادههایی که فرزندانشان در سن خردسالی هستند، شنیده میشود. ژیمناستیک ورزش پایه است حتی کارشناسان این رشته میگویند یادگیری حرکات ژیمناستیک از دوومیدانی و شنا هم ضروریتر است.
هر کسی که در بچگی ژیمناستکار بوده، در دوران بزرگسالی میتواند ورزشکار خوبی باشد. اما این ذهنیت اشتباه در خانوادهها که این رشته باعث کوتاهی قد میشود، دلیلی شده تا کلاسهای ژیمناستیک رونق کمتری داشته باشند. کارشناسان به خانوادهها اطمینان میدهند که کوتاهی قد هیچ ربطی به ژیمناستیک ندارد، مگر اینکه آنها در سن پایینتر از ۹ سال حرکات حرفهای انجام بدهند.
دلایل کوتاهی قد چیست؟ چه عواملی باعث کوتاهی قد میشود؟ اگر این عوامل را بشناسیم، شاید کمتر به بیراهه برویم. تغذیه، ژنتیک و سلامت کلی بدن سه فاکتور اصلی در تعیین قد است. اگر ژن کوتاهی قد در خانواده داریم، باید انتظار داشته باشیم که دختر یا پسرمان کوتاه قد شود. تغذیه در دوران بارداری مادر و نونهالی بچهها هم در رشد قد آنها اهمیت ویژهای دارد. اگر این تغذیه نباشد، نمیشود دلیل دیگری برای کوتاهی قد آورد. میزان ترشح هورمونها هم یکی از عواملی است که در تعیین قد افراد موثر است. هورمون تیروئیدی، کورتیزول و هورمونهای جنسی (استروژن و تستوسترون) مهمترین این هورمونها هستند.
این باور غلط است اما چرا تصور عمومی این است که ژیمناستیک قد را کوتاه میکند. پخش مسابقات ژیمناستیک از شبکههای تلویزیونی و ماهوارهای، یک نتیجهگیری ناامیدکننده و اشتباه برای همه داشته و آن اینکه هر کسی ژیمناستیک کار کند، کوتاه قد میشود. محمدرضا کاظمی از کارشناسان این رشته توضیحاتی در این باره میدهد که شاید همه را قانع کند: «هر رشتهای طبیعت خاص خود را دارد و براساس آن است که ورزشکاران در آن رشته موفق میشوند. اگر میبینید بیشتر ورزشکاران ژیمناستکار کوتاهقد هستند به این دلیل است که افراد کوتاه قد بهتر میتوانند حرکات مخصوص این رشته را انجام بدهند.»
در مسابقات داخلی هم همیشه بچههایی که قد کوتاهیتری دارند، موفقتر هستند. کاظمی میگوید:«حرکات ژیمناستیک به چابکی، انعطافپذیری و سرعت عمل بالایی نیاز دارد. این ویژگیها را در آدمهایی با قد کوتاهتر بیشتر میشود، دید. این رشته آدمهایی سبک با توده عضلات بالا میخواهد.» برخلاف نظر بقیه، کاظمی معتقد است که ژیمناستیک حتی به رشد قد کمک هم میکند: «هر ورزشی که انجام بدهیم به رشد کمک میکند. ژیمناستیک هم از این قضیه مستثنی نیست.»